سامانه آموزش نقاشی رنگ هنر

ورنی نقاشی (varnish) مانند فیکساتیو طراحی، پوششی برای محافظت تابلوی نقاشی رنگ روغن یا نقاشی آکریلیک در برابر گرد و خاک، رطوبت و تغییرات دما است و از طرفی باعث جلا دادن به رنگ ها و یک دست شدن رنگ های نقاشی می شود. ورنی در شکل های مایع و افشانه (اسپری) و به دو صورت مات و براق وجود دارد. باید توجه کرد که علیرغم ورنی زدن، شرایط محل نگه داری تابلو باید مناسب و استاندارد باشد. بیشتر ورنی ها پس از چند دهه زرد شده، ممکن است ترک بخورند و نیازمند تعویض باشند که البته تعویض ورنی بدون آسیب زدن به کار آسان نیست. برای این منظور بهتر است ورنی پاک شونده باشد. در این صورت می شود از تربانتین برای پاک کردن ورنی استفاده کرد. البته مدیوم های مخصوصی وجود دارد که در بازار ایران به سختی قابل تهیه است. در واقع هنرمند یا صاحب اثر بهتر است ایجاد شرایط استاندارد نگهداری از تابلو را در کنار ورنی در اولویت قرار دهد. به عنوان مثال اگر تابلوی نقاشی در معرض برخورد نور آفتاب یا هوای آلوده باشد، حتی با وجود ورنی نیز بالاخره پس از مدتی دچار آسیب خواهد شد و رطوبت نیز صرف نظر از وجود ورنی منجر به پوسیدگی پارچه یا کژ شدن کلاف بوم نقاشی خواهد شد. گاهی استفاده از قاب مناسب و شیشه آنتی رفلکس نیز می تواند جایگزین مناسبی برای ورنی، و گزینه خوبی برای نگه داری یک تابلوی کوچک نقاشی باشد. با تمام این ها اگر تصمیم به استفاده از ورنی دارید به برخی نکات با دقت زیاد توجه کنید چون بر اساس تجربه شخصی خودم، گاهی پس از ورنی زدن امکان جبران اشتباه وجود ندارد. نخست اینکه در مورد تابلوهای رنگ روغن، ورنی نقاشی را باید چند ماه پس از اتمام تابلو و خشک شدن کامل آن روی کار زد. دوم اینکه در هنگام خرید ورنی به مات یا براق بودن آن خوب فکر کنید و با عجله تصمیم نگیرید. در نظر داشته باشید که تابلوی شما پس از استفاده از ورنی براق، هر چند جلای زیبایی پیدا خواهد کرد اما نور لامپ را به شدت بازتاب می کند. همچنین کیفیت ورنی نیز بسیار مهم است. از ورنی های ارزان و بی کیفیت استفاده نکنید. ورنی دامار شرکت وینزور یکی از ورنی های با کیفیت است که ماندگاری خوبی دارد اما براق است. اسپری ورنی شرکت وینزور نیز کیفیت مطلوبی دارد.

▲ سمت راست اسپری ورنی و سمت چپ، ورنی مایع دامار شرکت وینزور

پیش از هر چیز، گرد و غبار سطح تابلو را با یک دستمال نخی نم دار به خوبی پاک کنید. اگر از ورنی مایع استفاده می کنید، تابلو را روی کف زمین یا میز در یک محیط تمیز بخوابانید. نوک یک قلموی نسبتا بزرگ و نرم را آغشته به ورنی کرده و به صورت منظم یک لایه نازک را روی سطح کار بکشید. تمیز کردن قلموی شما بعد از استفاده سخت خواهد بود. در ویدئوی زیر روش اصولی ورنی زدن تابلوی نقاشی رنگ روغن را مشاهده می کنید:

در صورت استفاده از اسپری، تابلو می تواند به صورت ایستاده قرار بگیرد. قوطی را به خوبی تکان داده، سپس از فاصله 30 تا 40 سانتی به صورت یکنواخت روی آن اسپری می کنیم. ورنی به صورت اسپری زودتر از ورنی مایع خشک می شود و انجام آن آسان تر است اما بسیاری از نقاشان کیفیت ورنی مایع را ترجیح می دهند.

▲ روش درست اسپری کردن ورنی مارک اشمینک روی یک تابلوی نقاشی

پس از ورنی زدن، تابلو باید دست کم یک روز در محیطی تمیز قرار بگیرد تا کاملا خشک شود. این نکته مهم را یادآوری کنم که شما می باید حتما در هنگام ورنی زدن (به ویژه اسپری) از یک ماسک قوی استفاده کنید. در غیر این صورت در محیطی کار کنید که امکان تهویه هوا در آن وجود داشته تا بخارات حاصل از ورنی را به سمت بیرون هدایت کند. بوی بد و بخارات ورنی به ریه ها و سیستم عصبی به شدت آسیب زده و به هیچ عنوان قابل مقایسه با بوی رنگ نیست.