سامانه آموزش نقاشی رنگ هنر

در طراحی ابتدا بهتر است بدانیم محو کن طراحی چیست و چه کاربردی دارد. ابزارهای محو کن را به انگلیسی Blending Tools می‌گویند که به دو نوع اصلی در طراحی تقسیم می‌شود: دسته اول blending stump هستند که محو کن ‌هایی فشرده و دو طرفه بوده و در ابعاد مختلف موجودند. این محو کن ها برای سطوح بزرگتر کاربرد بیشتری دارند و در بازار ایران نیز با برندهای مختلفی مانند کریتاکالر، کنته، لیزا و ... در دسترس می باشند. دسته دوم نیز تورتلیِن یا تورتیون Tortillon / Tortillion هستند که واژه ای با ریشه‌ ی فرانسوی بوده و به معنی مارپیچ و پیچان است. علت این نامگذاری به شکل این محو کن بر می ‌گردد چون سطح آن پله پله است، بنابراین نمی‌توان از پهنای آن استفاده کرد، و بیشتر برای سطوح ریز با استفاده از نوک آن کاربرد دارد و معمولا یک طرفه است. در حقیقت این نوع محوکن شبیه کاغذ لوله شده‌ایست که چسب نخورده و می‌شود با فشار به پشت آن، میزان طول نوک آن را افزایش داد.

▲ انواع محو کن - به تفاوت ظاهری آن ها دقت کنید

محو کن ‌های کارخانه ‌ای، در حقیقت کاغذهای لوله شده و بهم فشرده‌ای هستند که با چسب مخصوص کاغذ محکم شده و سپس نوک آن به فرم مداد تیز درآمده است. بنابراین می‌توان با صبر و حوصله و دقت، این ابزار را در منزل هم ساخت و از آن بهره برد. در واقع محو کن هر نوع وسیله‌ ای برای محو کردن مرز سطوح و در عین حال وسیله‌ای برای یکسان‌سازی بافت است؛ که می‌توان با این تعریف برای این عمل، از وسایل گوناگونی چون پنبه، دستمال کاغذی یا دستمال پارچه‌ای، قلمو نرم یا زبر و محو کن دست ساز یا محو کن کارخانه ‌ای برای یکسان ‌سازی بافت سطوح طراحی با مداد یا ذغال و کنته، بهره برد. برای استفاده مناسب از محو کن ها، مهم است که به این دو پرسش توجه ویژه نمایید:
اول: با چه وسیله‌ای سطح را ایجاد کرده‌ایم؟
دوم: با کدام یک از وسایل نام برده، به چه هدفی (یکدست کردن بافت یا از بین بردن مرز سطوح)، سطح را محو کنیم؟
برای پاسخ به دو پرسش بالا نحوه کار کردن با محو کن و انتخاب وسیله مورد نظر برای این کار می‌تواند تغییرکند. مثلا برای سطوح وسیع که با ذغال یا کنته کارشده، با هدف ایجاد سطحی یکدست به عنوان لایه‌ ی زیرین، از محو کن ‌های سایز بزرگتر با استفاده از کناره‌ی آن، یا از دستمال کاغذی یا پارچه ای یا قلموی کمی زبر استفاده می‌شود. حال اگر وسیله‌ی ما مداد گرافیتی بوده که سطحی کوچک را ایجاد کرده باشیم، برای محوکردن و یکدست کردن آن سطح، می‌توان از پنبه یا گوش پاک‌ کن، محو کن با سایز کوچک و بیشتر از نوک آن و همچنین از قلمو نرم بهره برد. در عین حال باید به نکات زیر در استفاده از محو کن ‌ها توجه کرد.

▲ محو کن در ابعاد بزرگ تا کوچک

    طرز استفاده از محو  کن

• برای محو کردن سطوح کم و ظریف‌کاری، حتما باید از نوک محو کن با سطح مقطع کم استفاده شود.
• برای سطوح وسیع، از کناره‌ ی محو کن استفاده می ‌کنیم.
• در استفاده از محو کن با حوصله و صبر کار کرده و از شتابزدگی خودداری می‌کنیم.
• حتما نوک محو کن باید تمیز باشد. برای تمیز کردن نوک محو کن می ‌توانید علاوه بر کشیدن آن بر کاغذی باطله، با استفاده از سمباده نرم، سیاهی نوک آن را از بین ببرید. برای این کار باز هم باید مواظب بود که به بافت محو کن صدمه نزنیم.
• برای اینکه سطح کار اصطلاحاً آینه‌ای نشود و بافت کاغذ از بین نرود، از فشار دادن محو کن روی کاغذ خودداری کنید و با حرکت مداوم و ملایم روی سطح، سعی کنید تا اجزای کار شده با مداد یا کنته یا زغال را که یکدست اجرا نشده، در هم محو کنید.
• این مورد را هم در نظر بگیرید که در استفاده از محو کن، نباید افراط کرد. محو کن در یک طراحی، معمولا برای دو یا نهایت سه بار استفاده می‌شود. وظیفه‌ ی اصلی محو کن برای یکدست کردن بافت و زیرسازی برای پرداخت‌های بعدی ست.
• نکته آخر، برای اینکه از لک شدن روی کار خودداری کنیم، حرکت دست باید بصورت متناوب و با فشار کم در ابتدا شروع شود و از فشار یکباره در یک نقطه جلوگیری کرده و بعد از هر بار استفاده، سیاهی نوک محو کن را با کشیدن آن روی یک سطح کاغذ باطله پاک کنیم تا روی سطح یکدست طراحی، لک ایجاد نشود.

مطالب مرتبط با محو کن طراحی: